در پژوهش مشترک بین محققان دانشگاه بیرجند و دانشگاه حکیم سبزواری به دست آمد:
سنتز نانوکاتالیزور زیست سازگار جدید با توانایی بالا در تهیه مشتقات ترکیب‌های دارویی زانتن
به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، در پژوهش مشترکی بین دکتر محمد علی ناصری عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند و صفورا شیخ دانشجوی دکتری گروه شیمی دانشگاه بیرجند با دکتر محمد چهکندی عضو هیأت علمی دانشگاه حکیم سبزواری، نانوکاتالیزور زیست سازگار جدیدی با توانایی بالا در تهیه مشتقات ترکیب‌های دارویی زانتن سنتز شد.
امروزه اهمیت کاربردی کاتالیزورها در صنایع به خوبی شناخته شده است که در همین راستا پژوهشگران در محیط های دانشگاهی و صنعتی در رقابتی تنگاتنگ سعی در سنتز ترکیب های کاتالیزوری جدید و یا بهینه کردن ترکیب های پیشین به منظور افزایش بازده تولید واکنش‌های مربوط هستند.
با توجه به اینکه کاتالیزورها به دو دسته همگن و ناهمگن تقسیم می‌شوند که دسته دوم برتری‌های کاربردی محسوسی دارند که در این پژوهش پژوهشگران موفق به تهیه نانوکاتالیزور جدید مغناطیسی ناهمگن با ساختار پیچیده دندریمری حاوی گروه‌های عاملی آمیدوآمین ـ سولفونیک اسید شدند که با بازده به طور عمده ۹۰ تا ۹۵ درصد، واکنش تهیه ترکیب‌های رنگین، زیستی و مفید زانتن‌ها را از مواد اولیه سمی خانواده آلدئیدهای آروماتیک را کاتالیز کرده است.
علاوه بر ویژگی‌های ذکر شده، آنچه این کاتالیزور و این پژوهش را متمایز می‌کند، زیست سازگاری بالای آن از چند جنبه است (Eco-friendly). در ساختار این کاتالیزور، ماده سمی و خطرناک اسید سولفونیک به گروه عاملی مفید و غیر سمی مربوط تبدیل شده است.
همچنین، طی واکنش برپایه شیمی سبز تحت شرایط واکنشی ملایم و بدون بوجود آمدن هیچ فرآورده جانبی سمی و مضر، بیش از ۵۰ مشتق رنگی زانتن ها با بازده عالی تهیه شد.
زانتن‌ها، افزون بر استفاده در صنایع رنگ دارای خواص پزشکی ـ دارویی بوده و به عنوان داروهای ضد سرطان، ضد ویروس ـ باکتری، ضد التهاب و آنتی اکسیدان‌های قوی کاربرد دارند.
شایان ذکر است به تازگی نتایج به‌دست آمده از این پژوهش، در مقاله‌ای با عنوان
Functionalized magnetic PAMAM dendrimer as an efficient nanocatalyst for a new synthetic strategy of xanthene pigments
در مجله معتبر Journal of Hazardous materialsبا ضریب تاثیر 9.038 که جزء ۱۰ درصد مجلات حوزه محیط زیست/نانومواد است، به چاپ رسیده است