خراسان پایگاه و جایگاه زبان و ادب فارسی

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، علی اصغر میرباقری‌فرد در لایو اینستاگرامی با موضوع ابعاد و اهداف همایش‌های بین المللی انجمن ترویج و برگزاری شانزدهمین همایش در دانشگاه بیرجند افزود: خراسان بزرگ که به خراسان‌های جنوبی، رضوی و شمالی تقسیم شده کانون زبان فارسی به شمار می‌رود و از ابتدا تا امروز بستر اصلی شکل‌گیری و تشکیل زبان و ادب فارسی، این خطه غنی و فرهنگی از کشور است.
وی با بیان اینکه استان خراسان جنوبی از این ظرفیت کامل برخوردار است، اظهار داشت: این استان به سبب غنای فرهنگی و دیرینه که در حوزه زبان و ادب فارسی دارد و هم دانشگاه بیرجند که جزو دانشگاه‌های خیلی خوب کشور به ویژه در حوزه علوم انسانی، زبان و ادبیات فارسی و دیگر حوزه‌ها از جمله زبان عرب و ادبیات تطبیقی خیلی فعال است.
رییس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی بیان کرد: انجمن زبان و ادب فارسی با دانشگاه بیرجند ارتباط عمیق دارد و نشریه مشترک انجمن ترویج با این دانشگاه در حوزه ادبیات تطبیقی منتشر می‌شود.
وی ادامه داد: کارگروه تخصصی ادبیات تطبیقی ما که با همت و مدیریت استاد دکتر انوشیروانی تشکیل شده، پایگاه آن در دانشگاه بیرجند است چراکه همکاران این دانشگاه خیلی فعال هستند.

شعبه انجمن زبان و ادب فارسی در دانشگاه بیرجند راه‌اندازی می‌شود
میرباقری اضافه کرد: با راه‌اندازی شعبه انجمن در دانشگاه بیرجند موافقت شد که رسما مکاتبات انجام شده و به همت و یاری همکاران دانشگاه بیرجند به زودی شاهد افتتاح دفتر این شعبه خواهیم بود و نقطه عطفی است که این انجمن با قدرت و پرتوان ادامه یابد.
وی عنوان کرد: دانشگاه بیرجند با وجود زیرساخت‌های خیلی خوب و از همه مهمتر همکاران بسیار توانمند، علاقمند، صاحبنظر و کوشا در این حوزه سرمایه بزرگی برای مجموعه کشور فراهم کرده و امیدوارم همانطور که پرنشاط برای برگزاری این گردهمایی پا به میدان گذاشتند در آینده سهمی درخور برای ارتقای زبان و ادب فارسی برداشته و رسالت و تعهد علمی خود را با توانمندی محقق می‌کنند.
رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی یادآور شد: یکی از دستاوردهای بزرگ این گردهمایی‌ها این است که بستر و ظرفیتی فراهم می‌کند که از آن پس، نقطه شروعی است که آن دانشگاه‌ها در حوزه زبان و ادب فارسی می‌توانند ظرفیت‌های بالقوه را جهت دهند تا در حیطه تعاملات و همکاری‌های علمی در داخل و خارج از کشور پررنگ تر حضور پیدا کرده و شاهد تحول در حوزه زبان و ادب فارسی باشیم.
وی تاکید کرد: بعد از برگزاری این گردهمایی، بدون شک نام دانشگاه بیرجند با شرایط خیلی خوبی که فراهم شده است در عرصه زبان و ادب فارسی، حوزه ادبیات تطبیقی، آموزش زبان و ادب فارسی، در مجموعه دانشکده زبان و ادبیات فارسی و حوزه‌های مرتبط مانند زبان و ادبیات عرب و سایر خواهد درخشید.
میرباقری تصریح کرد: امسال علاوه بر اهدافی که در ذیل بیان شده از شخصیت‌هایی که در حوزه زبان و ادب فارسی تاثیرگذار هستند تقدیر خواهد شد.
وی ادامه داد: مقدمات انتشار نشریات برگزیده غیرعلوم انسانی که با زبان فارسی منتشر شده نیز با همکاری پایگاه استنادی جهان اسلام فراهم شده است، همچنین در حوزه بین الملل با همکاری مرکز همکاری‌های بین المللی وزارت علوم و دفتر معاونت زبان و ادب فارسی و ایران شناسی هماهنگی لازم انجام شده است که امسال پررنگ تر حضور دارند.
رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی تصریح کرد: با وزارت علوم کوشش کردیم بیشتر همکاری کنیم تا ظرفیت بیشتری از این گردهمایی در اختیار مجموعه قرار بگیرد تا در باب ترویج زبان و ادب فارسی خارج از کشور به ویژه کرسی‌های زبان و ادب فارسی در دانشگاه‌های دنیا، مسائل و مشکلات بررسی شود.
وی عنوان کرد: در بخش بین المللی گردهمایی هرچند در سال‌های گذشته بسیار مطلوب بود اما انتظار است امسال نقطه عطفی در فعالیت‌ها ارائه و رو به جلو حرکت کنیم.
میرباقری یادآور شد: با توجه به شیوع ویروس کرونا اما استفاده از بسترهای مجازی فرصت‌های کم نظیری در اختیار ما قرار داده و در عرصه بین الملل می‌توانیم بسیار فعال باشیم.
وی گفت: یکی از کارهای مهمی که امسال برای نخستین بار انجام خواهد شد اینکه جایزه‌ای به پژوهش‌های برگزیده در حوزه ترویج زبان و ادب فارسی به غیرفارسی زبانان به نام دکتر زهرا استادزاده، همکاری که سال‌ها به عنوان بازرس با عضو علی البدل با مدیریت انجمن زبان و ادب فارسی همکاری می‌کرد و سال گذشته در اثر ابتلا به کرونا به رحمت ایزدی پیوست، داده خواهد شد.
رییس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی افزود: از امسال انجمن ایران شناسی نیز با گردهمایی ترویج زبان و ادب فارسی مشارکت خواهد کرد تا علاوه بر حوزه زبان و ادب فارسی حوزه ایران شناسی نیز در گردهمایی‌ها بسط داده شود.
وی اظهار داشت: اقدام دیگری که برای اولین بار در دانشگاه بیرجند انجام خواهد شد اینکه گروه‌های 15گانه انجمن قرار است برنامه‌های ویژه برای ارائه برنامه‌های آینده و عملکرد خود در گذشته ارائه کنند تا مجالی باشد برای اینکه کسانی که کمتر با کارگروه‌های تخصصی ارتباط برقرار کرده‌اند بتوانند از بستر و فضای این گردهمایی استفاده و ارتباط بیشتری با استادان، دانشجویان و علاقه‌مندان حوزه زبان و ادب فارسی برقرار کنند.
میرباقری با اشاره به تاریخچه تشکیل انجمن ترویج زبان و ادب فارسی گفت: این انجمن در سال 1350 بوسیله چند تن از استادان زبان و ادبیات فارسی کشور و با همت استاد مهدی محقق، سید جعفر شهیدی و بسیاری استادادن دیگر تأسیس شد و از آن سال کوشش کرد در حوزه گسترش زبان و ادب فارسی، برگزاری مناسبت‌ها، بزرگداشت‌ها و همینطور نشر تحقیقات ارزشمند در حوزه زبان و ادب فارسی فعالیت‌های متناسب با امکانات، توان خود و با توجه به شرایط و اقتضائات هر دوره انجام دهد.
وی افزود: سیر این فعالیت‌ها ادامه پیدا کرد، در دوره بعد از انقلاب نیز این فعالیت‌ها ادامه داشت به خصوص بعد از برگزاری بزرگداشت مرحوم استاد احمد آرام که یکی از جلسات برگزیده برای تکریم شخصیت علمی ایشان بود و همینطور انتشار منشورات انجمن ادامه پیدا کرد.
رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی بیان کرد: سال 83 هیات موسس انجمن تشکیل و با اساسنامه انجمن متناسب با شرایط و اقتضائات جدید بازبینی کرد و عنوان انجمن از استادان زبان و ادب فارسی به انجمن ترویج زبان و ادب فارسی تغییر یافت و متناسب با اهداف جدیدی که پیش بینی شده بود ساختار جدیدی برای این انجمن تعریف شد.
وی اظهار داشت: بعد از سال 83 در ساختار انجمن تشکیل کارگروه‌های تخصصی و پژوهشی و فعالیت‌های متنوع دیگر در دستور کار گرفت.
میرباقری تصریح کرد: در سیر فعالیت‌ها انجمن کوشش شد هر دوره کارها، اهداف، اولویت‌ها، راهبردها بازبینی و با شرایط روزگار متناسب سازی شود و به این صورت پیش رفت که بتوانیم مرتب در ساختار انجمن بازیگری کنیم.
وی تاکید کرد: انجمن زبان و ادب فارسی در ساختار جدید با آسیب‌شناسی فعالیت‌هایی که انجام داده و بازنگری در اهداف و سیاست‌های خود اکنون با رویکرد جدید به عرصه فعالیت‌های زبان و ادب فارسی وارد شده است.
رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی افزود: بر این مبنا شعبه‌های انجمن در استان‌ها ایجاد شده و شعبه‌های بین المللی انجمن نیز در حال راه‌اندازی است، انجمن‌ در شبه قاره هند و پاکستان از جمله ترکیه، آسیای میانه و کشورهای دیگر مذاکره و مطالعه می‌شود تا شعبه‌ها گسترش یابد.
وی با بیان اینکه تاکنون 15 کارگروه تخصصی تشکیل شده است گفت: هر کارگروه یک برنامه پنج ساله، شورای برنامه ریزی و شبکه‌ای از متخصصین را تشکیل داده‌اند و اکنون جمع زیادی در داخل و خارج کشور به صورت سامان‌یافته در قالب شبکه‌های تخصصی شعبه‌ها یا شوراهای سیاست گذاری، برنامه ریزی و علمی مشارکت دارند.

انتشار 51 عنوان کتاب در انجمن زبان و ادب فارسی
میرباقری از انتشار 51 عنوان کتاب از آغاز بکار انجمن زبان و ادب فارسی تاکنون خبر داد و افزود: برنامه‌ریزی شده در چارچوب کارگروه‌های تخصصی این موضوع دنبال شود.
وی هدف اصلی این انجمن را ترویج عمیق زبان و ادبیات فارسی در داخل  و خارج از کشور دانست و اظهار داشت: در این دوره‌ها کوشش شده به شکل مطلوب و متناسب با امکاناتی که در اختیار انجمن است از بدنه تخصصی استادان، همکاران و دانشجویان توانمند، علاقمند و فعال زبان و ادب فارسی استفاده کرده و برنامه‌ها پیش برده شود.
وی با اشاره به برگزاری شانزدهمین گردهمایی ترویج زبان و ادب فارسی گفت: اسفندماه امسال این مرحله از گردهمایی انجمن با همت و تلاش استادان و همکاران دانشگاه بیرجند در این دانشگاه برگزار می‌شود تا بتواند در سیر تکاملی خود بهتر و پویاتر از گذشته ادامه یابد.
وی با اشاره به فلسفه تشکیل و برگزاری این گردهمایی‌ها یادآور شد: عنوان این برنامه گردهمایی است به معنای اینکه یک بسته برنامه کامل و متنوع در این رویداد بزرگ علمی، فرهنگی و ادبی سالانه اجرا و برنامه‌ریزی می‌شود.

ارتباط بین سه نسل از اهداف گردهمایی زبان و ادب فارسی است
میرباقری با بیان اینکه در گردهمایی‌های سالانه چند هدف مهم دنبال می‌شود تصریح کرد: یکی از اهداف اصلی گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی پیوند سه نسل استادان پیشکسوت و صاحبنظر، نسل میانی( شاگردان این استادان) و نسل جوان یا دانشجویان تحصیلات تکمیلی است که می‌توانند در این گردهمایی ارتباط عمیق، پیوسته، سامان یافته و پویا داشته باشند.
وی ادامه داد: حضور استادان پیشکسوت و صاحبنظر بسیار با برکت و نگاه‌ها، دیدگاه‌ها و نظریه‌های این افراد برای گردهمایی انجمن زبان و ادب فارسی مغتنم است لذا در این مراسم یکی از پایه‌های ثابت هستند.
رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی اظهار داشت: تا قبل از شیوع کرونا جلسات گردهمایی حضوری برگزار می‌شد اما با مجازی شدن برنامه‌ها، همچنان اهداف دنبال و ارتباط بین سه نسل برقرار می‌شود.

ارائه یافته‌های تازه پژوهشی در حوزه زبان و ادب فارسی
وی ارائه یافته‌های تازه پژوهشی و علمی در حوزه زبان و ادب فارسی در یکسال گذشته در داخل و خارج کشور را از دیگر اهداف این گردهمایی برشمرد و گفت: این هدف در قالب سخنرانی‌های کلیدی و فراخوان‌ها محقق می‌شود.
میرباقری اضافه کرد: از جمله اهداف دیگر این است که مسائل، نیازها، اقتضائات و مشکلات زبان و ادب فارسی که در طول یکسال شناسایی شده، احصا شود و در قالب جلسات و میزدگردها درباره آن بحث و گفتگو کرده و به نهادها و سازمان‌های مسوول منتقل می‌کنیم تا کمک کنند مشکلات کمتر و اهداف و نیازهای جدید در برنامه‌ها دیده شود.
وی عنوان کرد: کوشش می‌کنیم مهارت‌ها در حوزه تولید علم و ارائه یافته‌های جدید علمی از یک طرف و جنبه‌های کاربردی در زبان و ادب فارسی از طرف دیگر در قالب کارگاه‌ها در این گردهمایی‌ها دنبال شود.
رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی یادآور شد: به همین دلیل تشکیل کارگاه‌های مختلف برای شکل‌بخشی به این مهارت‌ها از دیگر اهداف است که می‌کوشیم گردهمایی‌ها در دانشگاه‌های جامع استان‌ها برگزار شود.

۱۶ دانشگاه کشور میزبان گردهمایی زبان و ادب فارسی
وی با بیان اینکه تاکنون ۱۶ دانشگاه کشور میزبان برگزاری گردهمایی زبان و ادب فارسی بوده‌اند گفت: این گردهمایی هر سال در یک استان برگزار می‌شود تا از این طریق، ادبیات بومی آن استان را برجسته کنیم و سرمایه بی‌نظیری که به عنوان فرهنگ و ادب عامه در اختیار داریم در این نشست‌ها برجسته‌تر و فرصتی برای معرفی باشد.
میرباقری انتخاب رساله‌های برتر در حوزه زبان و ادب فارسی را از دیگر اهداف این گردهمایی ذکر کرد و افزود: رساله‌های برتر دانشجویان در این گردهمایی شناسایی و هر سال برای یک تا سه رساله جوایزی تعیین و برای انتشار آن اقدام می‌شود.
وی بیان کرد: این جوایز از سال قبل به یاد زحمات و کوشش‌های بسیار ارزشمند استاد بزرگ زبان و ادب فارسی به نام دکتر مهدی محقق نامگذاری شده است.